Cuộc hội thoại thú vị giữa chàng trai và vị thiền sư

Có một thanh niên nọ đến thỉnh giáo vị thiền sư phải làm sao để làm người?

Vị thiền sư nói: "Cậu nhìn ta, rồi lại nhìn lại bản thân mình, sẽ biết làm thế nào để làm người."

Thanh niên kia hỏi lại: "Con phải nhìn thầy như thế nào ạ?"

Thiền sư đáp: "Cậu nhìn xem ta có mấy cái đầu, mấy con mắt, mấy cái tai, mấy cái mũi, mấy cái miệng, mấy bàn tay và mấy cái chân."

Thanh niên kia trả lời: "Đại sư, mỗi một người bình thường đều có một cái đầu, hai con mắt, hai cái tai, một cái mũi, một cái miệng, hai bàn tay, hai cái chân, thầy cũng như thế ạ."

Thiền sư hỏi: "Vậy đầu, mắt, tai, mũi, miệng, tay, chân, chúng chủ yếu dùng vào việc gì?"

Người thanh niên trả lời: "Đầu chủ yếu dùng để tư duy, mắt chủ yếu để nhìn, tai chủ yếu để nghe, mũi chủ yếu để thở, hô hấp, miệng chủ yếu dùng để nói và ăn uống, tay chủ yếu dùng để làm và cầm đồ vật, còn chân chủ yếu dùng để đi."

Thiền sư nghe xong trả lời: "Con người dùng não bộ trên đầu để tư duy về vạn sự, vạn vật trên đời, thứ mà con người cần nhất là sử dụng bộ não để sống, dùng não bộ chỉ huy, làm chủ đời mình, làm lợi ích cho cuộc đời; con người chỉ có một bộ não, thế nên việc gì cũng phải suy nghĩ thật kỹ lưỡng sau mới hành động, việc làm lời nói đều phải thận trọng, như thế mới có thể nắm bắt được nhân sinh.

Con người có hai con mắt, chúng đặt song song nhau để nói với chúng ta rằng, nên bình đẳng trong cách nhìn người và tĩnh tâm trong cách nhìn vật, con người nhất định phải mở mắt, nhìn bốn phương tám hướng mới có thể nhìn rõ trời đất, thế giới bên ngoài, để không nhìn lầm lẫn, rơi vào tà kiến.

Con người có hai cái tai, một tai ở bên phải, một tai ở bên trái, chúng nhắc nhở ta phải lắng nghe từ cả hai phía, không nên chỉ nghe những lời nói từ một bên; giả sử có nghe một bên thì nên nghe những điều chơn chánh ngay phải, đừng để tai nghe về phía tà vạy sai trái, như thế khả dĩ mới có thể hiểu được nhân gian thế sự một cách chuẩn xác nhất.

Con người chỉ một mũi, nhưng có hai lỗ mũi, dựa vào đó để hít thở không khí trong lành và tống ra độc khí trong cơ thể, loại ra độc hơi trong tâm hồn.

Con người có một cái miệng, nó không chỉ dùng vào việc ăn cơm mà còn dùng để nói chuyện. Con người đều phải nếm trải đủ thứ: đắng cay, mặn ngọt, chua chát trên cuộc đời, mới có thể hưởng thụ được cuộc sống thực sự; đồng thời, bệnh cũng từ miệng mà ra, họa từ miệng mà vào, nó nhắc nhở chúng ta phải thận trọng khi nói năng, thận trọng khi mở miệng làm người, như thế mới có được cuộc sống nhẹ nhàng, ổn định.

Con người có hai bàn tay, một bàn tay để lao động sáng tạo, một bàn tay để nắm bắt cơ hội, con người phải nắm bắt cơ hội, thời cơ, tạo ra của cải vật chất, đồng thời cũng phải biết nắm bắt, an trú nội tâm an tịnh tỉnh sáng, như thế cuộc đời mới trở nên tốt đẹp.

Con người có hai cái chân, không chỉ dùng vào việc đi trên con đường mà người khác đã đi, quan trọng hơn là chúng ta phải dùng nó để đi trên đôi chân của mình, tạo ra con đường nhân sinh của riêng mình, như thế bức tranh cuộc đời phía trước mới có thể rộng rãi, khoáng đạt, tiêu dao."

Chàng trai trẻ như được gỡ nút thắt trong lòng, hào hứng nói: "Đại sư, nghe thầy nói một hồi, con thực sự đã được ngộ ra rất nhiều."

Thiền sư bình tĩnh hỏi: "Vừa rồi cậu đã có thể nhìn thấy vẻ ngoài của ta, bây giờ cậu đã có thể nhìn thấy nội tạng của ta chưa?"

Thanh niên kia trả lời thật lòng: "Thưa ! Chưa ạ."

Thiền sư thần thái ung dung nói: "Ta có một trái tim, nó có hai ngăn và nó lúc nào cũng nhắc nhở ta rằng, làm gì cũng không được phép chỉ nghĩ đến một ngăn cho riêng mình mà phải nghĩ cả cho người khác, nhịp đập hai ngăn của trái tim mới giúp mình có cuộc sống hoàn hảo.
Ta có hai lá phổi, nó nhắc nhở ta sống trên đời phải chân thành giao lưu, mở rộng các mối quan hệ với người khác, dùng tấm lòng để đối đãi tấm lòng, như thế tâm mới cân bằng, khí mới hài hòa, hơi thở ấm áp tình người thì mọi việc sẽ như ý.

Ta có một cái bao tử, nó vừa phải hấp thụ những thức ăn lành mạnh, vừa phải tiêu hóa cả những thứ không được tốt, như thế mới có thể sống khỏe mạnh.

Ta có phần ruột gấp khúc rất dài, nó tồn tại để nhắc ta rằng đường đời luôn gập ghềnh khúc khuỷu, nêú có gặp phải thử thách, chông gai trở ngại, cũng không sợ hãi, thối chí nản lòng, được như thế đường ta đi mới có thể bền vững vậy.

Nội tạng của ta còn có nhiều bộ phận quan trọng khác cấu thành, chúng là những thứ không thể thiếu trong sinh mạng của ta. Chúng nhắc nhở ta và mỗi một người sống trong cuộc đời này đều là những người đáng quý cả, không có đối thủ để loại trừ ghét bỏ."

Người thanh niên thích thú, mừng rỡ nói: "Đại sư, sự gợi mở của thầy thực sự đã giúp ích cho con rất nhiều bổ ích."

Thiền sư vẫn bình thản, hỏi: "Cậu có thể nhìn thấy bộ dạng của ta, vậy bây giờ, cậu có thể nhìn rõ bộ dạng của mình không?"

Chàng trai thành thật đáp: "Thưa ! Không ạ."

Thiền sư tiếp tục nói: "Đúng vậy, con người có thể nhìn thấy bề ngoài của người khác, nhưng khó nhìn thấu nội tâm của họ. Cậu có thể nhìn thấy bộ dạng của người khác, nhưng lại khó nhìn rõ bộ dạng của mình, cho nên làm người thật không dễ."

Người thanh niên hỏi: "Đại sư, vừa rồi thầy nói với con rất nhiều đạo lý làm người, thầy có thể nói cho con biết điểm quan trọng nhất trong việc làm người là gì không?"

Thiền sư đáp: "Không phải ngay từ đầu ta đã nó với cậu rồi sao?"

Chàng trai băn khoăn hỏi lại: "Thầy nói với con gì ạ?"

Thiền sư trả lời: "Cậu nhìn ta, rồi nhìn lại mình, sẽ biết làm thế nào để làm người."

Chàng trai lúc này mới ngộ ra tất cả, vui vẻ nói với thiền sư: "Vâng ạ, đầu tiên là nhìn thấu người khác, nhận thức rõ về bản thân mình, điều quan trọng là thấy rõ bản tâm mình, sống làm người đàng hoàng tử tế, đây chính là trí tuệ một đời…"

Trân trọng !

-VD-