Này các Tỷ-kheo, khởi điểm đầu tiên của vô minh không thể nêu rõ để có thể nói: “Trước điểm này, vô minh không có, rồi sau mới có.” Như vậy, này các Tỷ-kheo, lời này được nói đến. Tuy vậy, sự việc này được nêu rõ: “Do duyên này, vô minh (có mặt)”. Này các Tỷ-kheo, Ta nói rằng vô minh có thức ăn, không phải không có thức ăn.
Thức ăn cho vô minh:
-
Cái gì là thức ăn cho vô minh? Năm triền cái, cần phải trả lời như vậy.
- Cái gì là thức ăn cho năm triền cái? Ba ác hành, cần phải trả lời như vậy.
- Cái gì là thức ăn cho ba ác hành? Các căn không chế ngự, cần phải trả lời như vậy.
- Cái gì là thức ăn cho các căn không chế ngự? Không chánh niệm tỉnh giác, cần phải trả lời như vậy.
- Cái gì là thức ăn cho không chánh niệm tỉnh giác? Phi như lý tác ý, cần phải trả lời như vậy.
- Cái gì là thức ăn cho phi như lý tác ý? Không có lòng tin, cần phải trả lời như vậy.
- Cái gì là thức ăn cho không có lòng tin? Không nghe diệu pháp, cần phải trả lời như vậy.
- Cái gì là thức ăn cho không nghe diệu pháp? Không giao thiệp với bậc Chân nhân, cần phải trả lời như vậy.
Làm viên mãn vô minh:
- Không giao thiệp với bậc Chân nhân được viên mãn, thời làm viên mãn không có nghe diệu pháp;
- Không có nghe diệu pháp được viên mãn, thời làm viên mãn không có lòng tin;
- Không có lòng tin được viên mãn, thời làm viên mãn phi như lý tác ý;
- Phi như lý tác ý được viên mãn, thời làm viên mãn không chánh niệm tỉnh giác;
- Không chánh niệm tỉnh giác được viên mãn, thời làm viên mãn các căn không chế ngự;
- Các căn không chế ngự được viên mãn, thời làm viên mãn ba ác hành;
- Ba ác hành được viên mãn, thời làm viên mãn năm triền cái;
- Năm triền cái được viên mãn, thời làm viên mãn vô minh.
- Trích Kinh Tăng chi bộ. VII. Phẩm song đôi, (I) Vô minh -
Chú thích:
- Năm triền cái: Tham dục, ái dục; Sân hận; Hôn trầm thụy miên; Trạo hối; Nghi hoặc.
- Ba ác hành: Thân làm ác, bất thiện; Miệng nói ác, bất thiện; Ý nghĩ ác, bất thiện.
- Các căn: mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý.